Schermen&

Aansluitend op het Nederlands Kampioenschap schermen organiseerde de KNAS in het kader van het actieplan ‘Samen naar een veiliger sportklimaat’ (initiatief van de diverse sportbonden) een cursus ‘mentale weerbaarheid’ voor scheidsrechters in de schermsport.

De koppeling aan het NK bracht in ieder geval een groot aantal scheidsrechters bij elkaar, omdat zij deelnamen aan het evenement (hetzij als schermer, hetzij als scheidsrechter). Anderzijds was de spoeling van scheidsrechters die zich normaal gesproken bewegen buiten het circuit van (inter)nationale wedstrijden misschien wat dun. Of dit een onbedoeld effect was van de keuze van locatie en tijdstip weet ik niet. Wel is het jammer, want ook deze groep kan buitengewoon veel baat hebben van een dergelijke workshop.

De cursus zelf was doeltreffend en goed toegesneden op het onderwerp. Het bewoog zich van de algemene aspecten – hoe bereid ik mij voor, hoe ga ik om met spanning, communiceren over problemen met je collega’s, etc. – naar de schermspecifieke aspecten van het scheidsrechteren. Dit laatste aspect vormde een interactieve rode draad, de deelnemers werd gevraagd in kleine groepjes problemen uit hun eigen praktijk te geven en te bespreken hoe men hier mee om was gegaan.

De problemen zijn herkenbaar, de scheidsrechter moet zien klaar te komen niet alleen met de twee schermers op de loper, maar ook hun trainers, een al dan niet onrustig publiek, een veelal luidruchtige zaal waar meerdere schermpartijen plaatsvinden en een technische commissie. Maakt de scheidsrechter een fout dan kan zoiets heerlijk naar buiten golven en ook vanuit de vrees voor fouten kun je hoge golven zien (of ze er nu zijn of niet). En dit is waar mentale weerbaarheid een rol speelt.

De recepten hiervoor variëren van een goede voorbereiding (je kennis opfrissen, fysiek in conditie zijn, etc.), via het gebruik van technieken (van het simpele tot tien tellen tot toepassing van rationeel-emotieve therapie of RET), tot de aanwezigheid van steun vanuit de organisatie. Bij de discussie tijdens de sessie bleek dat het laatste nog wel eens ontbreekt. De scholing van scheidsrechters is in een proces van vernieuwing, bijscholing (zoals deze workshop) is nog incidenteel. Nabeschouwing van het gebeuren – hetzij op niveau van de wedstrijd of periodiek over het functioneren als scheidsrechter – is naar mijn weten geheel onbekend.

De workshop is een welkom gegeven, maar het toont ook voor mij de noodzaak dat er meer moet en kan. Een deel moet komen vanuit de scheidsrechters zelf, we kunnen opener zijn over wat we doen en waar we problemen vinden. Voor een deel is het ook een taak van de KNAS als bond, wil zij meer scheidsrechters krijgen en houden, dan zal zij daarin moeten (blijven) investeren.